Bacaklarda Su Toplanması (Ödem) Nedir?
Bacaklarda su toplanması, tıbbi adıyla periferal ödem, dokular arasında normalden fazla sıvı birikmesi sonucu oluşan bir durumdur. Bu durum genellikle bacakların, ayak bileklerinin ve ayakların şişmesiyle kendini gösterir. Ödem, vücudun çeşitli sistemlerindeki dengesizliklerden kaynaklanabilir ve altta yatan ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Bacaklarda Su Toplanmasının Yaygın Nedenleri
- Venöz Yetmezlik (Toplardamar Yetmezliği): Bacaklardaki kanın kalbe geri dönüşünü sağlayan damarlardaki kapakçıkların zayıflaması veya hasar görmesi sonucu kan bacaklarda göllenir ve sıvı damar dışına sızar. Bu, bacak ödeminin en yaygın nedenlerinden biridir.
- Lenf Ödemi: Lenfatik sistemin tıkanması veya hasar görmesi sonucu lenf sıvısının düzgün bir şekilde boşaltılamamasıdır. Cerrahi müdahaleler (örneğin lenf nodlarının alınması), radyasyon tedavisi veya enfeksiyonlar nedeniyle oluşabilir.
- Kalp Yetmezliği: Kalp, vücuda yeterli kanı pompalayamadığında, kan bacaklarda ve diğer bölgelerde birikerek sıvının dokulara sızmasına neden olur. Genellikle her iki bacakta da şişlik görülür.
- Böbrek Hastalıkları: Böbrekler, vücuttaki fazla sıvıyı ve sodyumu atmakta yetersiz kaldığında bu sıvı birikimi bacaklarda ve göz çevresinde ödem olarak kendini gösterir.
- Karaciğer Hastalıkları (Siroz gibi): Karaciğer hasarı, kandaki albümin seviyesinin düşmesine ve karın boşluğunda (asit) ve bacaklarda sıvı birikimine yol açabilir.
- İlaçların Yan Etkileri: Bazı ilaçlar ödem oluşumuna neden olabilir. Bunlar arasında:
- Kalsiyum Kanal Blokerleri (yüksek tansiyon ilaçları)
- Steroid Olmayan Anti-inflamatuar İlaçlar (NSAID'ler)
- Östrojen veya progesteron içeren ilaçlar
- Diyabet ilaçları (tiazolidinedionlar)
bulunur. - Hamilelik: Hamilelik sırasında rahmin bacaklara giden damarlara baskı yapması ve hormonal değişiklikler bacaklarda ödeme neden olabilir. Ancak ani ve şiddetli şişlik preeklampsi belirtisi olabileceğinden dikkatle izlenmelidir.
- Derin Ven Trombozu (DVT): Bacaktaki derin bir damarda kan pıhtısı oluşmasıdır. Genellikle tek bacakta ani başlayan ağrı, şişlik, kızarıklık ve ısı artışı ile karakterizedir. Acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur.
- Enfeksiyon: Selülit gibi cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları etkilenen bölgede şişliğe neden olur.
- Uzun Süreli Hareketsizlik veya Ayakta Durma: Yerçekiminin etkisiyle sıvı bacaklarda toplanabilir. Uzun süre ayakta kalmak veya oturmak (örneğin uzun uçak yolculukları) bacaklarda geçici ödeme neden olabilir.
- Beslenme ve Yaşam Tarzı: Aşırı tuz tüketimi, vücudun su tutmasını artırarak ödeme yol açabilir. Ayrıca yetersiz protein alımı da kandaki albümin seviyesini düşürerek ödem yapabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa derhal bir doktora danışmak önemlidir: - Ani ve şiddetli bacak şişmesi
- Şişlikle birlikte nefes darlığı, göğüs ağrısı veya çarpıntı
- Bacakta kızarıklık, ısı artışı ve ağrı (enfeksiyon veya DVT belirtisi)
- Ciltte çukur bırakan şişlik (parmağınızla bastırdığınızda iz kalması)
- Şişliğin sadece tek bacakta olması
Sonuç
Bacaklarda su toplanması birçok farklı nedenden kaynaklanabilen yaygın bir şikayettir. Basit bir yaşam tarzı değişikliğinden kaynaklanabileceği gibi kalp, böbrek veya karaciğer hastalığı gibi ciddi bir durumun da habercisi olabilir. Bu nedenle, özellikle ani başlayan, şiddetli veya nedeni bilinmeyen bacak şişliklerinde mutlaka bir sağlık uzmanına başvurarak altta yatan nedenin teşhis ve tedavi edilmesi çok önemlidir.
|
